Αγαθονήσι, Δωδεκάνησα.

Το νησί Αγαθονήσι με μήκος ακτής 34,5560 χιλ. και εμβαδόν 13,4170 τ.χιλ., ανήκει στο ομώνυμο πολύνησο. Είναι το βορειότερο νησί του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων και βρίσκεται 36 μίλια βόρεια της Πάτμου και 8 ναυτικά μίλια από τις μικρασιατικές ακτές.

Περικυκλώνεται και από άλλα μικρότερα νησιά, όπως το Κουνελονήσι, το Νερονήσι, το Κατσαγάνι, η Στρογγυλή, η Πίτα και αρκετές ανώνυμες νησίδες ή νησίδια με τα οποία αποτελούν το Πολύνησο του Αγαθονησίου.

Ακόμα και τ’ όνομα του προδιαθέτει για τον καλοσυνάτο και ήρεμο χαρακτήρα των κατοίκων του. Άλλωστε οι ίδιοι αποφάσισαν τπν ονομασία του τόπου τους στις αρχές του 20ου αι. για να αποφύγουν προφανώς τα λιγότερο εύηχα Γά(ι)δαρος ή Γαϊδουρονήσι (μάλλον λόγω του σχήματος του) και Αγκαθονήσι. Στους ιστορικούς χρόνους αναφέρεται ως Υετούσσα, ο Θουκιδίδης το ονομάζει Τραγαία, ενώ ο Στράβων και ο Στέφανος ο Βυζάντιος το ονομάζουν Τραγαίαι και ο Πλούταρχος Τραγιά. Η Τραγαία είναι η πατρίδα του φιλοσόφου Θεόγιτου, μαθητή του Αριστοτέλη.

Διαθέτει δύο οικισμούς, το Μεγάλο Χωριό και το Μικρό Χωριό, αλλά τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται αρκετά και ο οικισμός του Αγίου Γεωργίου γύρω από το λιμάνι του νησιού. Το Μεγάλο Χωριό είναι ο μεγαλύτερος και παλαιότερος οικισμός του νησιού και η έδρα του ομώνυμου Δήμου, αθέατος από τη θάλασσα για λόγους ασφαλείας.

Στο νησάκι υπάρχουν διάσπαρτες πολλές εκκλησίες, στις οποίες πραγματοποιούνται ενδιαφέροντα πανηγύρια. Οι Αγαθονησιώτες τηρούν ευλαβικά τις παραδόσεις τους, παρ’ όλο που τα ήθη και τα έθιμα τους πολλές φορές μοιάζουν με αντίστοιχα γειτονικών νησιών, απ’ τα οποία κατάγονται οι σημερινοί κάτοικοι.

Σήμερα το νησί έχει περίπου 150 κατοίκους, που ασχολούνται με την αλιεία και την κτηνοτροφία και τα τελευταία χρόνια με τον τουρισμό. Πολλοί, Έλληνες και ξένοι, λάτρεις της ηρεμίας, της φύσης και του περιπατητικού τουρισμού, αλλά και της ιστιοπλοϊας επιλέγουν το φιλόξενο Αγαθονήσι για τις διακοπές τους.

Το νησί είναι βραχώδες με πολλούς απάνεμους όρμους, που ανήκει στις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, ως πολύτιμο καταφύγιο σπάνιων πουλιών (Αιγαιόλαρος κ.ά.).

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 κατοικείται από 186 άτομα.